بعد از آن در کنسرواتوار موسیقی حاجب تپه آنکارا به تحصیلات تکمیلی خود ادامه داد و بهطور خصوصی از محضر استادان نامدار موسیقی ترکیه بهره برد. وی در بازگشت به ایران پیانو را نزدامیر صراف و مهران روحانی کامل کرد و از سال 74 13به آهنگسازی فیلم روی آورد.
همایونفر تاکنون برای بیش از 30 فیلم و سریال آهنگ ساخته است که نام برخی از آنها عبارتست از: سلطان، سیاوش، پارتی، شیفته، جنایت، رنگ شب، اثیر، راز شب بارانی، آبی، تیک، سیزده گربه روی شیروانی، این زن حرف نمیزند، باج خور، سالاد فصل، ابراهیم خلیلالله، صاحبدلان، پرواز در حباب و... .از ابتدای ماه رمضان، سریال اغماء با موسیقی این آهنگساز از شبکه اول سیما پخش میشود.
با وی درباره ویژگیهای موسیقی این سریال گفتوگو کردیم:سال گذشته سریال صاحبدلان با موسیقی شما در ماه رمضان پخش شد.
- امسال هم برای اغماء که سریالی مناسب ماه رمضان است آهنگ ساخته اید، بهنظر خودتان این کار چه تفاوتی با سریال صاحبدلان دارد؟
اگر نگاهی به سیر کارهای من داشته باشید، متوجه میشوید که موسیقی سریال اغماء با سایر سریالهایی که تا به حال موسیقی آنها را ساختهام تفاوتهایی دارد.البته موسیقی اغماء کمی نزدیک به موسیقی صاحبدلان شد.
اما نوع کار برای سریالهای مناسبتی این گونه است که نوع خاصی از موسیقی را میطلبد.
از طرفی موسیقی سریال صاحبدلان موسیقی موفقی بود به همین دلیل از تجربیاتی که سال گذشته در جریان آن سریال به دست آورده بودم، در موسیقی اغماء استفاده کردم.
در سریال اغماء، دوربین، نور، طراحی صحنه و سایر عوامل در فضاسازی مؤثر بوده و تا حدودی به مخاطب برای همگام شدن با موضوع کمک میکند.
- برای این که موسیقی نیز چنین نقشی داشته باشد، چه نکاتی را در نظر داشتید؟
من پیش از این هم با آقای سیروس مقدم همکاری داشتهام.ایشان به مسائل تکنیکی که باعث درگیر شدن مخاطب با موضوع میشود، بسیار توجه دارد.
تجربه همکاری با ایشان باعث شد که بیشتر با هم هماهنگ باشیم و بتوانیم با استفاده از موسیقی هم این نشانههای بصری را که اشاره کردید تشدید کنیم، دلیل آن هم روشن است؛ آقای مقدم این شیوه از کار را میپسندد.
بهطور مثال در نورپردازی از کنتراستهای بالا استفاده میکند و بهطور کلی فیلمبرداری مشخصی دارد.بهنظر من باید بین موسیقی و شکل تصاویر نیز این هماهنگی به وجود آید.
از طرفی موسیقی باید به نشان دادن ویژگی شخصیتهای داستان و تغییراتی که در طول سریال برایشان اتفاق میافتد، نیز کمک کند.
همچنین موسیقی سریال اغماء گاه این ویژگیها و تغییرات را تشدید میکند.
- با این حساب چرا برای شخصیتهای اصلی تم جداگانه ننوشتید؟
این موضوع برای سریالها و فیلمها رعایت نمیشود و بهنظر من هم درست است.چون موسیقی به تداوم یک کار کمک میکند.البته گاه برای هر شخصیت یک لایت موتیف خاص در نظر میگیریم.
اما در این سریال تنها برای شخصیتی که حامد کمیلی (الیاس) بازی میکند، موتیف خاصی را در نظر گرفتم که خیلی کوتاه است و فقط برای یک دست شدن با سایر عوامل از آن استفاده کردم تا شخصیت داستان به مخاطب بهترمعرفی شود.اما سایر شخصیتها تم خاصی ندارند.چون معتقدم این تفکر قدیمی شده و من هم از آن دور شدهام.
- چرا؟ شاید فکر میکنید موسیقی باید مستقل از سریال باشد؟
خیر.این طور فکرنمیکنم.فقط میگویم این ترفند که برای هر شخصیت موسیقی خاصی در نظر گرفته شود، تفکری است که 70 سال قدمت دارد و موسیقی فیلم در تعریف مدرنش با این تفکر ناهماهنگ است.
البته کارهایی هم هست که از موتیفهای خاص برای هر شخصیت استفاده میشود اما در حال حاضر چندان به این نوع کار اعتقاد ندارم.
البته این روش کمی کار آهنگساز را دشوار میکند.هرچند که در شناخت بهتر مخاطب از شخصیتها مؤثر است.
- خود شما هم در کارهای قبلی تان از تمهای خاص برای شخصیتهای فیلم و سریال استفاده کرده اید.
بله. بارها.
اما یک آهنگساز مجبور است از کارهایی که پیش از او در موسیقی فیلم کاربرد داشته، استفاده کند و این ترفندها را در دورههای مختلف کارش به کار ببرد.
اما الان من از این ماجرا دورم و احساس میکنم که موسیقی خوب فیلم ویژگیهای دیگری دارد و متفاوت از موسیقی است که 3دهه پیش میشنیدیم. بنابراین لازم نیست از همان ترفندهای قبلی برای موسیقی فیلم استفاده کرد.
- برای ساخت موسیقی سریال اغماء آیا فیلمنامه آن را کامل خواندید؟
خیر.
چون بخشهای پایانی فیلمنامه هنوز نوشته نشده که این طوری کار همه سخت میشود.
ژون همه عوامل ناچارند گاه رج بزنند؛ مثلا فیلمبردار یا نورپردازو... . طبیعی است وقتی تصاویر شب به شب به آهنگساز میرسد، کار او نیز سخت میشود.
- به غیراز اغماء برای ساخت موسیقی سریالها و فیلمهای دیگر، فیلمنامه آنها را میخوانید؟
خواندن فیلمنامه مهم است.اما معمولا تصویری که کارگردان از فیلمنامه ارائه میدهد با تصویری که من بهعنوان آهنگساز از خواندن فیلمنامه درک میکنم، متفاوت است.
ترجیح میدهم فیلمنامه را بخوانماما در 90 در صد کارها، وقتی فیلمنامه را خواندم و داستان ذهنی آن را برای خودم تعریف کردم با آنچه کارگردان بهعنوان فیلم در اختیارم گذاشت، خیلی متفاوت بود.
بنابراین ترجیح میدهم خود فیلم را ببینم چون برداشت ادبی با برداشت تصویری خیلی تفاوت دارد به اضافه این که عوامل دیگر هم روی فیلم و فیلمنامه تأثیر میگذارند.
از طرفی هر تصویر یک موسیقی درونی دارد و آهنگساز خوب باید بتواند آن را کشف کند و موسیقی اصلی که در کار جریان دارد را به کار گیرد.
- در این کار چقدر از سینتی سایزر استفاده کردید؟
نیاز به یک منبع صدادهی جدید باعث میشود که آهنگساز از سینتی سایزر استفاده کند.
من از این صدا در کنار اشکال آکوستیک و زنده موسیقی استفاده میکنم. هیچ مرزبندی برای این کار وجود ندارد و آهنگساز در مرحلهای احساس میکند که میتواند به خوبی ازاین اصوات بهره ببرد.در واقع مهم این است که آهنگساز از هر صدا در جای مناسب خود استفاده کند.
البته قبول دارم که گاه از سینتی سایزر به شکل نادرست استفاده شده. چون تهیهکننده نمیتواند هزینههای یک ارکستر را بپردازد و به همین دلیل از آهنگسازانی دعوت به کار میکند که بتوانند با سینتی سایزر آهنگ مورد نظرشان را آماده کنند.
- چرا برای تیتراژ پایانی از موسیقی کلامی استفاده کردید؟
متأسفانه مدتی است که برای همه تیتراژها آهنگ و کلام ساخته میشود که اغلب آنها موسیقی پاپ هستند.
من نمیخواستم کار اغماء هم این گونه باشد.اما این شعر مولانا را خودم انتخاب کردم چون آیینه تمام قد سریال بود.
- به نظر شما موسیقی مذهبی چه ویژگیهایی دارد؟
در شکل کلاسیک موسیقی مذهبی تعاریف ویژه دارد و حتی اولین موسیقی که توسط بشر ساخته شده موسیقی آیینی بوده و برای مناسک خاص ساخته میشده.
این نوع موسیقی در دین مسیحیت به اوج و شکوفایی خود میرسد. اما نمیتوان ژانر و رده خاصی را برای موسیقی مذهبی در نظر گرفت.
چون از پاسیونهای باخ تا موسیقی مذهبی که در تبت یا مراسم مذهبی خودمان میبینیم، طیف گستردهای از موسیقی مذهبی است که پرداختن به هر کدام از آنها مفصل است و نیاز به بحث و بررسی دارد.از طرفی این موسیقی در تلفیق با فیلم و سریال مذهبی شکل دیگری خود میگیرد.